Ra đời vào những năm 60 của thế kỉ XX, “Đồi thỏ” – tác phẩm đầu tay nổi bật của Richard Adams – được bình chọn là một trong 100 cuốn sách của mọi thời đại. Trong nhiều năm liền, bản trường ca hào hung về loài thỏ này vẫn luôn ẩn chứa một sức hút mãnh liệt dành cho mọi lứa tuổi. Với trẻ em, đó là câu chuyện phiêu lưu kì diệu về hành trình của lũ thỏ hoang từ cánh đồng thỏ Sandleford đến ở vùng đất mới ở Watership. Còn đối với người lớn, đó là câu chuyện ngụ ngôn về cuộc hành trình của mỗi con người, những triết lý sống sâu sắc, những bài học nhân văn chưa bao giờ cũ được truyền tải một cách khéo léo qua từng nhân vật thỏ một cách rất sống động và độc đáo.

Là một đứa trẻ đang mấp mé ở ngưỡng trưởng thành và còn cả một cuộc hành trình dài phía trước, cá nhân tôi mạn phép đúc kết lại một số bài học từ quyển sách kinh điển này:

1. Thoát ra khỏi vùng an toàn là bước đầu tiên của mọi quá trình trải nghiệm.

Cuộc phiêu lưu của bầy thỏ hoang còn non trẻ được khởi đầu dựa vào linh cảm về một chẳng lành sắp xảy ra nới cách đồng Sandleford của chúng. Thất bại trong việc thuyết phục Thỏ thủ lĩnh rời bỏ một nơi ấm êm quen thuộc, đàn thỏ vẫn dũng cảm dấn thân vào một cuộc hành trình với biết bao khó khăn, gian khổ vớ một giấc mơ về một vùng đất mới tốt đẹp hơn đang tồn tại ở một nơi nào đó.

Những con thỏ có thật, cũng như những con người có thật ngoài đời thường sống một cuộc đời bình lặng, không có nhiều biến cố. Ở trong vòng an toàn của chính mình, ta luôn cảm thấy mình có khả năng kiểm soát trong mọi tình huống vì mọi rủi ro và cảm xúc tiêu cực luôn được giảm thiểu tối đa. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc thiếu động lực để cố gắng và đạt đến những thành tựu cao hơn. Dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân và chấp nhận thử thách mang đến cho ta cơ hội để tìm hiểu và phát triển những khả năng tiềm ẩn của bản thân, từ đó giúp củng cố thêm sự tự tin và bản lĩnh. Có một câu nói mà tôi rất thích “Your life begins at the end of your comfort zone” – Cuộc sống của bạn thực sự bắt đầu ở bên ngoài vùng an toàn. Hỡi những chú thỏ hoang dại, hãy dũng cảm vươn ra khỏi vùng an toàn và tìm ý nghĩa cho cuộc sống của bạn!

2. Hãy dè chừng sự ổn định

Một trong những câu chuyện đáng chú ý trên con đường đi tìm vùng đất hứa của bầy thỏ là cuộc gặp gỡ với cánh đồng thỏ của Anh Thảo Vàng. Những con thỏ ở đây sống trong sự sung túc và nhàn hạ với một nguồn thức ăn phong phú và một tổ ấm thật vững chải. Họ bày tỏ sự thân thiện và lòng hiếu khách một cách quá mức nhiệt tình. Tuy nhiên, đó chỉ là một sự nguy trang bên ngoài một cuộc sống lười nhát, chỉ thỏa mãn hiện tại mà không biết cái chết đang đến gần.

Ngoài kia, cũng có rất nhiều người đang tự hài lòng với cuộc sống mà họ gọi là ổn định và an toàn: một công việc nhàn nhàn hạ, một mức lương đủ sống, một lượng thời gian vừa đủ trong ngày dành cho cà phê, bia bọt, lướt facebook, cày phim. Nhưng liệu vòng tròn an toàn mà ta tự vẽ nên đó có thật sự “an toàn” mãi mãi hay không? Không cần chăm chỉ, không cần nỗ lực, cũng không đạt được bất cứ tiến bộ nào, sớm muộn gì bạn cũng sẽ bị đào thải khỏi mọi cuộc chơi. Cái gọi là “ổn định” hay “vùng an toàn” đều có thể trở thành vật cản khiến bạn đánh mất tương lai. Cuộc sống không có chỗ cho những người đứng yên để nhìn ngắm nó, bạn buộc phải hành động, không tiến thì lùi.

Có một câu chuyện ngụ ngôn Trung Quốc gọi là: “ Nước ấm nấu ếch xanh”, ý chỉ rằng nếu một con ếch được thả vào một nồi nước ấm, sau đó được đun sôi dần, nó sẽ không cảm nhận được nguy cơ xung quanh và sẽ từ từ bị nấu chín. Câu chuyện này thường được sử dụng như một ẩn dụ rằng điều đáng sợ nhất trong cuộc sống không phải là những thử thách hay sự thay đổi mà chính là sự đứng yên. Tâm lý ngại đổi khiến nhiều người cứ ở lì trong nồi nước sôi để rồi đến lúc nhận ra phải nhảy ra để thoát thân thì cũng đã qua muộn.

3. Luôn tử tế với mọi người xung quanh

Trong cuộc hành trình với đầy rẫy những biến cố bất ngờ, những chú thỏ vẫn sẵn sàng cứu giúp những con vật khác, và luôn được trả ơn xứng đáng vì sự tốt bụng, tử tế này.  Chú chuột đồng cho họ cảnh báo về sự xâm lược của đám thỏ Efrafa. Chú mòng biển Kehaar đã kể cho họ nghe về vô vàn điều mới lạ ở thế giới rộng lớn bên ngoài, giúp đỡ họ thoát khỏi vòng vây kẻ thù và xây dựng cánh động thỏ Watership.

Trong cái xã hội kinh tế thị trường hiện nay, đôi khi chúng ta đã sống quá vội vã mà quên mất cách thể hiện sự tử tế và lòng trắc ẩn với những người xung quanh. Chính sự tử tế không mong đợi được đáp trả sẽ giúp lan tỏa hơi ấm và tình yêu giữa người và người. “Có gì đẹp trên đời hơn thế, người với người sống để yêu nhau”. Có một điều mà tôi rất luôn tinh tưởng, cuộc đời vốn rất công bằng, sự tử tế của mình nhất định sẽ được đền đáp bằng một hình thức khác trong tương lai.

4. Mỗi cá nhân là một sự tồn tại độc đáo, nhưng khi đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh đặc biệt.

Bầy thỏ trong câu chuyện được tác giả xây dựng với những đặc điểm ngoại hình và tính cách rất riêng biệt: thủ lĩnh Cây Phỉ với khả năng lãnh đạo tài tình, Thứ Năm nhỏ bé với tầm nhìn sâu rộng, Mâm Xôi nhút nhát nhưng tuyệt đối trung thành, Tóc Giả phóng khoáng nhưng đầy lòng can trường, Bồ Công Anh nhanh nhẹn với tài kể chuyện lôi cuốn,… Dưới sự chỉ đạo của Thủ lĩnh Cây Phỉ, bầy thỏ đã vượt qua bao nhiêu những khó khăn: từ cánh đồng thỏ  “nhân tạo” của bọn Anh Thảo Vàng, đến cuộc chạm trán với mòng biển Kehaar, rồi thử thách tìm thỏ cái ở trang trại Nuthanger và Efrara, sau đó là cuộc đối đầu với Thống Soái Hoắc Hương , và với con người… Có những cuộc chiến đấu kề cận cái chết, tưởng chừng như mọi thứ đã kết thúc, nhưng rồi chính sự yêu thương, đoàn kết và lòng dũng cảm đã giúp chúng vượt qua tất thảy. Từ những chú thỏ xa lạ, với những cái tôi cao ngạo, nhưng cũng chính từ các cuộc chiến sinh tử ấy mà họ trở nên gắn bó và trân quý nhau hơn – điều mà trước đây, trên cánh đồng thỏ quê nhà, họ chưa từng cảm nhận được. 

Lời kết: Với khả năng tưởng tượng phong phú và sự sắp xếp các tình tiết tài tình, tác giả Richard Adams đã xây dựng được một thế giới loài thỏ sinh động, chi tiết và không kém phần cuốn hút so với thế giới loài người. Ở đâu đó trong suốt cuộc hành trình của bầy thỏ về miền đất mới, tôi/ chúng ta có thể chiêm nghiệm về chính bản thân và cuộc sống của mình, để rồi nhận ra được và những bài học nhân văn sâu sắc.